 |
|
|
|
21 december 2002
'Ze heeft alles. Wat wil je nog meer?' In de op een na laatste aflevering van de stoomcursus wereldfictie verklaart Pieter Steinz zijn liefde aan Nabokovs Lolita.
'Ze heeft alles. Wat wil je nog meer?' In de op een na laatste aflevering van de stoomcursus wereldfictie verklaart Pieter Steinz zijn liefde aan Nabokovs Lolita. Vijftig hoogtepunten uit de wereldliteratuur zijn de afgelopen weken op deze plaats behandeld; vele daarvan behoren tot mijn eigen voorkeuren. Maar voordat ik volgende week De wereldliteratuur in 52 weekends afsluit met een onontkoombare titel, doe ik mijzelf een schema rondom mijn all-time favourite cadeau. Twee keer heb ik Lolita van Vladimir Nabokov herlezen, met intervallen van tien jaar; en anders dan vele andere vroeg gelezen lievelingsboeken leek het in de tussentijd niet te zijn gekrompen. Geen wonder misschien, want als 19-jarige moet ik van Nabokovs taalgrappen en literaire verwijzingen weinig begrepen hebben, en als 29-jarige had ik heel wat minder oor voor Nabokovs poëtische stijl dan twee maanden geleden, toen ik de cassettes afluisterde waarop Jeremy Irons de integrale versie van 'the Confession of a White Widowed Male' voorleest. In 1982 las ik Lolita om het - uit de film van Stanley Kubrick bekende - schandaalverhaal van een 'nimfijnen'-liefhebber die op een perverse manier probeert een twaalfjarige fille fatale voor zich te winnen (en uiteindelijk het lid op zijn neus krijgt). Tien jaar geleden trof me de tragiek van de verterende liefde van Humbert Humbert voor zijn kleine Dolores Haze. Dit jaar viel me vooral op hoe verschrikkelijk grappig Nabokov speelt met taal en literaire genres (Humberts verhaal loopt zelfs uit op een showdown in de beste westerntraditie). In 2012 zal mijn aandacht ongetwijfeld weer naar iets anders uitgaan. Zelf beschouwde Nabokov Lolita (1955) als de boekstaving van zijn 'liefdesaffaire met de Engelse taal' - een taal waarin de geboren Rus pas was gaan schrijven toen hij in 1940 naar de Verenigde Staten emigreerde. De roman is ook inhoudelijk een mooi voorbeeld van emigrantenliteratuur, het genre dat Nabokov verder zou ontwikkelen in zijn universitaire satire Pnin. Wanneer Humbert en Lolita (na de plotselinge dood van moeder Haze) ontsnapt zijn aan het burgermansleven aan de Amerikaanse Oostkust, doorkruisen ze als in een road novel het continent, dat zich voordoet als aaneenschakeling van motels, benzinestations, adembenemende landschappen en andere toeristische attracties. Het draait in de roman om de botsing tussen de gecultiveerde, enigszins decadente Europeaan Humbert en het even platte als energieke Amerika, waarvan de gomkauwende, ordinair pratende Lolita de belichaming is. 'Mirage and reality merge in love' zegt Humbert als hij erachter komt hoezeer zijn ideaalbeeld van de schone nimfijn afwijkt van de oppervlakkige, recalcitrante en uitgekookte puber die Lolita in werkelijkheid is. Dát is het moment waarop je als lezer zowaar sympathie krijgt voor de retorisch begaafde pedofiel - iets wat onontbeerlijk is in het geval van een roman die behalve satire en prozagedicht ook een liefdesverhaal wil zijn. Lolita is bovendien een studie in melancholie en jaloezie ('Dying, dying, Lolita Haze, / Of hate and remorse I'm dying / And again my hairy fist I raise / And again I hear you crying') een verhaal van bedrog en dubbelbedrog, een thriller over paranoia en wraak. Lolita heeft alles. Wat wil je als lezer nog meer? - - - -
- - - - Volgende week: 'Das Schloss' van Franz Kafka. Alle afleveringen zijn na te lezen op www.nrc.nl/wereldliteratuur. Pieter Steinz: steinz@nrc.nl. 21 december 2002 © Op dit artikel berust auteursrecht |
================
| Lol. Love. Language.
' They have everything. What wants per still more? ' Explains in on after last delivery of the stoomcursus a world fiction Pieter Steinz is love to Nabokovs Lolita.
' They have everything. What wants per still more? ' In on after last delivery of the stoomcursus a world fiction explains Pieter Steinz to be love to Nabokovs Lolita. Fifty peaks from world literature the last weeks on these are treated place; a lot of from that it belong to my own preferences. But before I next week World literature in 52 weekends close with an inescapable title, do myself I a design around my all-time favourite gift. I have two time Lolita of Vladimir Nabokov to read again, with intervallen of ten years; and differently than a lot of other asked gelezen lievelingsboeken seemed it in the tussentijd not too are shrunk. None wonder perhaps, because as 19-jarige I must of Nabokovs taalgrappen and literary references little understood, and as 29-jarige I had a lot less ear for Nabokovs poetic style then two months suffered, then I the cassettes eavesdropped on on which Jeremy Irons the integrated version of ' the Confession or a White read Widowed merry ones '. In 1982, I read Lolita to it - from the film of stanley Kubrick acquaintance - scandal tale of ' nimfijnen'-liefhebber which on a perverse manner tries twelve-year-old fille fatal for to himself win (and eventually the member on gets his nose). Ten years suffered found me the tragiek of the digesting love of Humbert Humbert for its small Dolores Haze. This year fell me especially on how funny Nabokov plays terribly with language and literary rere res (Humberts tale leads even to showdown in the best western tradition). In 2012 my attention will go out undoubtedly to something differently. Yourself contemplative Nabokov Lolita (1955) if the boekstaving of his ' love affair with the engelse language ' - a language in which the born Russian which just go to write then he in 1940, to the United States emigrated. Also the novel is substantive a beautiful example of emigrant literature, the genre which would develop Nabokov beyond in their university satire Pnin . When Humbert and Lolita (after the plotselinge dead of mother Haze) escaped to the burgermansleven to the American woman East coast, cross out they as in road novel it continent that occurs itself as a chain of motels, petrol station, breathtaking landscapes and other attractions for tourism purposes. It twist Humbert and it even flat as vigorous America, of which the gomkauwende, common talking Lolita the belichaming is in the novel to the collision between the cultivated, slightly declining European. ' Mirage and reality merge in love ' to Humbert says if he comes erachter hoezeer to be ideal picture deviates of the clean nimfijn of superficially, recalcitrantly and boiled puber that Lolita is in reality. Dát is the moment on which gets you as a reader zowaar sympathy for rhetorically the gifted paedophile - something what is essential in the case of a novel which wants a love tale except satire and prose poem also his. Lolita moreover is a study in melancholie and jealousy ( ' Dying, dying, Lolita Haze,/or hate and remorse I'm dying/And again my hairy fist I raise/And again I hear you crying ' a tale of fraud and dubbelbedrog, a thriller concerning paranoia and revenge. Lolita has everything . What wants you as a reader still more? Next week: ' Muffler Schloss ' of Franz Kafka. All deliveries are after be read on www. nrc. nl/world literature . Pieter Steinz: steinz@nrc. nl . 21 December of 2002 |
|||||||||||||||||||
|
|